Als vegan opgenomen in het ziekenhuis? Voeding kan een probleem zijn!

Nu veganisme steeds meer in opkomst is en het aantal vegans in Nederland, maar ook in de rest van de wereld sterk groeit, wordt de vraag naar veganistische opties ook steeds groter. Tot op heden is echter gebleken dat de opties voor veganisten in een ziekenhuis nog erg tegenvallen. Wat kun je verwachten als je opgenomen moet worden in het ziekenhuis als vegan? In deze blog lees je er meer over.

Veganisme is een levensovertuiging

Laten we bij het begin beginnen voor dit artikel. In artikel 1 van onze Grondwet staat vastgelegd dat discriminatie onder andere op basis van een levensovertuiging niet is toegestaan. Veganisme is een levensovertuiging en valt hier dus onder. De College van de Rechten van de Mens heeft hier over geoordeeld en dat betekent dus dat discriminatie ten opzichte van de veganistische levensovertuiging verboden is volgens de gelijkebehandelingswetgeving.

Kamervragen

Eerder dit jaar werden er Kamervragen gesteld door kamerlid Van Esch van de Partij voor de Dieren over de beschikbaarheid van plantaardige voeding in ziekenhuizen in dit land. Op 3 april 2020 kwam hier een antwoord op van minister Blokhuis: volgens Blokhuis zouden er over het algemeen in alle ziekenhuizen in Nederland veganistische voedingsopties beschikbaar moeten zijn. Echter zou dit wel gaan om een bescheiden hoeveelheid, omdat de vraag naar plantaardige opties op dit moment (nog) niet groot is. Daarnaast zijn ziekenhuizen wel gewend om om te gaan met een grote diversiteit aan diëten, wat de verwachting van plantaardige opties volgens de minister zouden ondersteunen.

De realiteit

Helaas blijkt het in de praktijk nogal flink tegen te vallen. Hoewel natuurlijk het ene ziekenhuis het andere niet is, blijken de opties regelmatig eigenlijk niet bestaand. Enige tijd geleden ben ik zelf lid geworden van de Facebookgroep Vegan in het Ziekenhuis. Deze groep is gericht op veganisten die in het ziekenhuis liggen (of komen te liggen) en bevat ook mensen die deze veganisten graag een handje willen helpen met het bezorgen van vegan maaltijden in het ziekenhuis. Dat deze groep bestaansrecht heeft is natuurlijk op zich al jammer, want ik denk dat ik wel voor iedere vegan in ons land durf te spreken als ik zeg dat we graag allemaal hadden gehad dat zo’n groep niet nodig zou zijn geweest. Maar de praktijk is dat veganisten vaak dus aangewezen zijn op hulp van buitenaf om een volwaardige maaltijd te kunnen nuttigen wanneer zij patiënt zijn in een ziekenhuis. In het geval dat deze hulp er niet is, zijn sommigen zelfs gedwongen concessies te doen door tegen hun principes in te gaan en toch dierlijke producten te eten omdat er geen plantaardige opties beschikbaar zijn.

Petitie van de NVV

Ook de Nederlandse Vereniging voor Veganisme (NVV) herkent de nood voor veganistische opties in de Nederlandse ziekenhuizen. Zij is enkele dagen geleden een petitie gestart in de hoop meer vegan opties mogelijk te maken in alle ziekenhuizen en andere (semi)-overheidsinstellingen zoals zorghuizen en onderwijsinstellingen. De hoop is om 5000 handtekeningen op te halen en hiermee bij het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport een verzoek in te dienen voor het zorgen voor plantaardige opties bij ziekenhuizen en andere instellingen. Met het starten van de petitie wordt hopelijk de eerste stap gezet naar gezonde en volledige maaltijdopties voor vegans die moeten verblijven in een ziekenhuis of andere zorginstelling. Lang niet iedereen is zelf in staat om voor eigen mogelijkheden te zorgen wanneer er geen plantaardige opties aanwezig zijn, terwijl het juist een belangrijke factor kan zijn voor een (voor)spoedig herstel.

Wat kun jij zelf doen

Aangezien de petitie natuurlijk niet op de korte termijn een oplossing gaat bieden, zullen we als vegan community het voorlopig dus zelf op moeten lossen. Maar hoe kun je zelf nou iets doen? Uiteraard is vragen naar vegan opties in het ziekenhuis natuurlijk de eerste stap. Misschien verrast het ziekenhuis je wel en hebben ze wél plantaardige opties beschikbaar. Is dit niet het geval, dan is de vraag erna al een eerste kleine stap, omdat je dan in ieder geval kenbaar maakt dat de behoefte aan plantaardige voeding er wel degelijk is. Helaas schiet je daar natuurlijk zelf niet meteen iets mee op, maar dit kan wel bijdragen aan mogelijkheden in de toekomst.

Gelukkig heb ik zelf nog niet als vegan tijd in het ziekenhuis of een andere zorginstelling hoeven doorbrengen als opgenomen patiënt, maar met behulp van alle vegans die hun ervaringen en tips hebben gedeeld op social media, heb ik de onderstaande tips uitgewerkt:

1​​​​​ Vraag welke vegan opties er in het ziekenhuis beschikbaar zijn.

Weet je van tevoren dat je wordt opgenomen, dan kun je hier alvast van tevoren naar informeren. Zo weet je wat je kunt verwachten. Dit kan een hoop zorgen schelen boven op de zorgen die je waarschijnlijk toch al ervaart voorafgaand aan een opname. Vraag niet alleen naar de opties voor een warme maaltijd, maar denk ook aan ontbijt, lunch en tussendoortjes. Vergeet niet duidelijk te vragen of je contactpersoon ook daadwerkelijk weet wat veganistisch eten precies inhoudt. Helaas kent namelijk nog niet iedereen de definitie. Zo voorkom je dat je uiteindelijk een eitje of een (witte) boterham met honing voorgeschoteld krijgt.

Vaak zijn de volgende opties wel beschikbaar: fruit, pure hagelslag, plantaardig brood, plantaardige knäckebröd, koffie en thee, pindakaas en in sommige gevallen plantaardige vruchtenjam.

2​​​​​ Neem je eigen plantaardige voeding mee.

Dit is natuurlijk niet mogelijk in het geval van een plotselinge opname, maar wanneer je de mogelijkheid hebt om je voor te bereiden dan is dit zeker aan te raden om ervoor te zorgen dat je toch de benodigde voeding binnenkrijgt tijdens je opname. Veel ziekenhuizen hebben een koelkast voor patiënten waarin je jouw eigen eten kunt bewaren. Dit werkt natuurlijk enkel voor de korte termijn, of iemand moet je tussendoor een aantal boodschappen kunnen bezorgen. Informeer vooraf of er een koelkast beschikbaar is die je kunt gebruiken.

Een aantal tips voor voedingsmiddelen om mee te brengen zijn: plantaardige yoghurt, Nakd bars, plantaardige bouillon, plantaardige melk, plantaardige toetjes zoals Alpro vla en kant-en-klare maaltijden zoals die van Vegan Masters.

3​​​​​ Vraag of er mensen zijn in jouw omgeving die je kunnen helpen.

Misschien heb je een partner, familielid of buur die jou wil voorzien van een vegan maaltijd of af en toe wat boodschappen wil komen brengen. Heb je niemand die jou kan helpen, niet getreurd: er is nog altijd de volgende tip.

4​​​​​ Meld je aan bij de Facebookgroep Vegan in het Ziekenhuis.

Deze groep brengt ziekenhuispatiënten en hulpvaardige vegans met elkaar in contact. Zoek je iemand die jou kan helpen met een vegan maaltijd (of ben je bereid vegan maaltijden te regelen voor andere vegans), dan is dit een belangrijke groep om je bij aan te sluiten. Samen staan we sterk als vegans!

Kun je niemand vinden in deze groep die kan helpen? Plaats dan een oproepje in een lokale vegan Facebookgroep of een landelijke vegan groep. Dit voelt misschien niet even prettig om te doen voor iedereen, maar als je het niet probeert, krijg je sowieso niets voor elkaar.

Heb jij ervaring met vegan maaltijdopties in het ziekenhuis of het ontbreken ervan? Ik hoor graag je reactie.