6 tips voor plantaardige melk

Veel mensen denken er liever niet over na hoe het toch kan dat koeien het hele jaar door zoveel melk geven. Het is in deze maatschappij ‘normaal’ om koemelk te drinken en de gevolgen voor koe en kalf te negeren. Maar koemelk is bedoeld voor kalfjes. Dit is een van de dingen die veel mensen diep van binnen wel weten, maar liever negeren. Dit terwijl het helemaal niet nodig is om koemelk te gebruiken. Er is tegenwoordig immers veel plantaardige melk te verkrijgen in veel verschillende soorten en smaken. Veel hiervan vind je gewoon in de supermarkt. Geen reden meer om niet te kiezen voor een optie die beter is voor dier en milieu. Wij geven je zes tips voor plantaardige alternatieven voor koemelk, die allemaal bovendien ook geschikt zijn voor mensen met een allergie voor lactose.

1​​​​​ Sojamelk

Sojamelk is de meest bekende soort plantaardige melk en wordt het meest gebruikt als vervanging voor koemelk. Sojamelk word gemaakt van de sojaboon. Dit is een peulvrucht waarvan naast de sojamelk en andere plantaardige zuivelproducten ook tofu en tempé (tempeh) wordt gemaakt. Het produceren en verwerken van de sojaboon is helaas niet altijd even duurzaam. Hierdoor wordt sojamelk nog wel eens in diskrediet gebracht als duurzaam alternatief. Hoewel het produceren van sojamelk minder belastend is voor het milieu dan koemelk, kan niet-duurzame teelt van sojabonen wel zorgen voor ontbossing en verwoestijning. Maar is het goed om te weten dat de sojaboon tegenwoordig vaker duurzaam of biologisch geteeld wordt. Tegenwoordig komen veel sojabonen uit Europa.

Sojamelk in de supermarkt

Sojamelk is tegenwoordig in de meeste supermarkten te verkrijgen. Daarbij heb je de keuze uit gezoete en ongezoete sojamelk. Ongezoete sojamelk is vooral aan te raden voor gebruik in gerechten (je kunt er bijvoorbeeld goed kerriesaus mee maken) of zo te drinken als je niet zo van zoet houdt. Koop je sojamelk echt om het te drinken? Dan kan je waarschijnlijk beter kiezen voor gezoete sojamelk of sojamelk met een smaakje. Het merk Alpro heeft sojamelk in onder andere de smaken naturel, chocolade, banaan en bosvruchten. Let op: soja valt onder de allergenen, wat betekent dat er mensen in verschillende maten gevoelig op kunnen reageren. Het is daarom altijd goed om extra op te letten wanneer je een allergie voor peulvruchten hebt en wanneer je voor de eerste keer sojamelk drinkt.

2​​​​​ Amandelmelk

Amandelmelk is een alternatieve plantaardige melksoort die ook steeds meer in de supermarkten te vinden is. Zoals de naam al zegt word amandelmelk van amandelen gemaakt. De amandelen worden geroosterd voor gebruik en hebben van zichzelf al een zoete smaak. Om deze reden is de standaard amandelmelk eigenlijk altijd ongezoet. Er is ook een gezoete versie, maar deze is voor de meeste mensen te zoet om zo te drinken. Daarom wordt deze amandelmelk ook minder verkocht. De ongezoete amandelmelk bevat erg weinig calorieën een geen cholesterol. Een goede melkvervanger dus, als dit juist de dingen zijn waarop jij voor jouw gezondheid moet letten.

Helaas heeft nog niet iedere supermarkt amandelmelk in het assortiment, maar je kunt het tegenwoordig wel vinden bij Albert Heijn en Jumbo. Alpro heeft een aantal plantaardige producten op amandelbasis in het assortiment. Ook  Albert Heijn heeft inmiddels haar eigen merk amandelmelk en andere plantaardige zuivelproducten in de schappen staan. Let wel op: heb jij een allergie voor amandelen, dan is deze melk zeker niet geschikt voor jou.

3​​​​​ Havermelk

Havermelk word gemaakt van haverkorrels. Deze korrels worden eerst geweekt, daarna gemixt en vervolgens gefilterd om de havermelk te maken. De havermelk is in opkomst en daarom ook steeds gemakkelijker te verkrijgen in de supermarkt. Een van de redenen waarom je voor je plantaardige melk voor havermelk kunt kiezen? Deze drank zit vol met vezels. Daarnaast bevat het ook geen cholesterol en heeft het een laag vetgehalte. Helaas bevat havermelk verder weinig voedingsstoffen en vitaminen. Wat het weer een minder goede keuze kan maken, wanneer jij op bepaalde voedingsstoffen let.

Een bekende producent van havermelk is Oatly. Zij hebben naast de havermelk inmiddels ook een ruim assortiment aan verschillende zuivelvervangers gemaakt van haver, zoals bijvoorbeeld de Oatly Barista Edition. Deze drank kun je onder andere in je koffie gebruiken. Verder hebben ze ook een havermelk met chocoladesmaak, spreads voor op je brood of cracker en een plantaardige crème fraiche. Heb je een gluten-allergie? Dan moet je wel extra opletten met havermelk. De meeste merken kunnen namelijk niet beloven dat deze melk vrij is van gluten.

4​​​​​ Rijstmelk

Rijstmelk is een plantaardige melk die je kant-en-klaar in de winkel kunt kopen, maar je kunt het ook erg gemakkelijk en goedkoop zelf maken. Veel mensen gebruiken rijstmelk vooral tijdens het koken of bakken in gerechten. Het is echter ook zeker te drinken als vervanger voor koemelk. Deze melk is wat zoeter van nature en daarom vooral ongezoet te vinden in de winkel. Net als havermelk bevat rijstmelk niet veel voedingstoffen of vitaminen, maar wel veel vezels. Daarnaast bevat rijst en rijstmelk ook een stof genaamd arsenicum. Arsenicum komt over de hele wereld voor in aarde en grondwater en kan slecht zijn voor de gezondheid als je er te veel van binnenkrijgt. Om deze reden is het niet aan te raden om rijstmelk in grote hoeveelheden te gebruiken. Wat wel een fijne eigenschap is van rijstmelk, is dat het vrij is van allergenen. Dream is een bekende producent van rijstmelk, maar Albert Heijn heeft ook rijstmelk van haar eigen merk in de schappen liggen.

5​​​​​ Kokosmelk

Kokosmelk kent vrijwel iedereen wel. Deze melk wordt gemaakt van het vruchtvlees van de volwassen bruine kokosnoot en dus niet van kokoswater, en is daarom erg romig. Het geraspte vruchtvlees van de rijpe kokosnoot wordt gemengd en vervolgens gekneed met toevoeging van warm water. Meestal is dit gewoon water, maar in sommige gevallen wordt kokoswater gebruikt. Het mengsel wordt daarna in een schone doek gestopt en uitgeknepen. Het dikke romige vocht wat hieruit voortkomt wordt kokosroom genoemd. Wanneer het proces vervolgens herhaalt wordt door de kokospulp opnieuw met warm water te mengen, krijgt je bij het uitknijpen het product dat we kokosmelk noemen. Dit vocht is wat minder dik en romig. Het product dat we in blikken kunnen krijgen in de supermarkt bevat doorgaans een mengsel van deze twee persingen. Dit wordt gedaan omdat versgeperste pure kokosmelk al binnen één dag kan gaan verzuren. De dikte van het eindproduct is afhankelijk van het percentage kokosroom dat gebruikt wordt. Het gevolg hiervan is dat per producent de dikte van de inhoud van het blik kan verschillen.

Kokosmelk in je eten

Kokosmelk wordt vaak gebruikt in gerechten zoals curries. Het is ook zeker te drinken als je de juiste variant hebt. De drinkbare melk koop je doorgaans kant-en-klaar in pakken in de supermarkt. Zowel de dikke als de dunne drinkbare variant is in de meeste supermarkten te verkrijgen, maar de dikkere variant in blik is een stuk gangbaarder dan de drinkbare variant in pak. Kokosmelk bevat weinig proteïne, maar wel veel gezonde vetten. Let op: kokosmelk wordt ook wel eens klappermelk genoemd, naar ‘klapperboom’, zoals men in Nederlands-Indië een kokospalm noemde.

6​​​​​ Hennepmelk

De laatste melk die wij je als tip geven als plantaardige vervanger voor koemelk is hennepmelk. Heb jij hier al eens van gehoord? Veel mensen namelijk nog niet. Dat is eigenlijk erg jammer, want hennepmelk bevat namelijk een hoop goede stoffen. Het is rijk aan omega 3 en bevat magnesium en ijzer. Hennepmelk heeft een hoge voedingswaarde en een zijdezachte textuur. Net als de rijstmelk is hennepmelk vrij van allergenen en is het lekker romig. Het enige voorname nadeel van hennepmelk is dat het lang niet zo gemakkelijk te verkrijgen is. Hennepmelk is daarnaast behoorlijk prijzig wanneer je het bij – in de meeste gevallen – een reformwinkel vindt. Je kunt hennepmelk ook zelf maken met behulp van hennepzaad en bronwater. Je mixt het dan in de blender en giet vervolgens het mengsel in een schone doek met een kan eronder. Zo filter je de harde vezels van het hennepzaad eruit. Wat er overblijft in de kan is je hennepmelk. Deze kun je met wat zout of zoetmiddel op smaak brengen. Hennepmelk heeft doorgaans wat meer een grondsmaak dan andere plantaardige melkvervangers. Ook is het vaak licht bitter. Gebruik je zelfgemaakte hennepmelk bijvoorbeeld in een smoothie.

Hennepmelk en je gezondheid

Het drinken van hennepmelk kan helpen bij het reguleren van je darmkanaal. Zo kan het bijvoorbeeld klachten als constipatie verminderen. Ook kan hennepmelk helpen de bloeddruk en het cholesterolgehalte te verlagen. Pas wel als je problemen hebt met bloedstolling of medicijnen slikt die dit als gevolg hebben. Interactie van hennepmelk met andere verbindingen kan namelijk de vorming van bloedplaatjes verminderen. Ook kan door het hoge vezelgehalte diarree, maagpijn of een opgezette buik ontstaan.

Niks tekortkomen

Genoeg inspiratie dus om voor een duurzaam en diervriendelijk alternatief te kiezen voor de koemelk die je misschien gewend bent, maar die dus eigenlijk helemaal niet voor ons als mensen bedoeld is. Laat je verrassen door de wereld aan alternatieven die er ontstaan is, want ook als je plantaardig eet of drinkt hoef je helemaal niets tekort te komen. Wel raden we aan om vitamine B12 bij te slikken aangezien je deze niet binnenkrijgt bij het drinken van plantaardige melk.